Saznajte više uz naše stručnjake

Zbog čega kažemo da zdravlje započinje u našim crevima?

Crevna mikroflora sastoji se od milijardi mikroorganizama koji žive u probavnom sistemu čoveka i ima metaboličku aktivnost gotovo jednaku pojedinim organima. Taj dobro uravnoteženi sistem nazivamo i populacijom „dobrih bakterija“ jer pomaže probavi, deluje zaštitno na crevnu sluznicu i povoljno na imunološki sistem, učestvuje u apsorpciji hranjivih supstanci i proizvodnji nekih vitamina.

Sastav crevne mikroflore utiče na zdravlje kroz celi niz korisnih funkcija. Često zaboravljamo da su za snažan imunitet bitna i zdrava creva. Koža , respiratorni i probavni sistem svakodnevno dolaze u kontakt sa različitim supstancama i mikroorganizmima i imaju prirodne mehanizme kojima se od njih štite. Crevna mikroflora, odnosno bakterije i drugi mikroorganizmi koji prirodno naseljavaju creva jedan su od tih zaštitnih mehanizama, a uz njih je oko 70-80% ćelija imunološkog sistema locirano upravo u probavnom sistemu pa je iz toga jasno pod kolikim je udarom svakodnevno naš probavni sistem.

Da biste lakše shvatili kako funkcionišu creva, zamislite jedan prosečni mravinjak. U njemu milioni jedinki svakodnevno funkcionišu bez greške i kvara, i savršeno održavaju sve funkcije koje su nužne za opstanak i proširenje vrste. Tako i u našim crevima svakodnevno vredno rade milijarde dobrih bakterija, sprečavajući naseljavanje onih „loših“.

Šta uzrokuje narušenu crevnu ravnotežu?

Kada se zbog nekog razloga dogodi da se broj dobrih* bakterija smanji toliko da loše bakterije prevladaju, govorimo o poremećaju ravnoteže u crevnoj mikroflori.
U današnje vreme brzog tempa života brojni su razlozi koji uzrokuju porast loših bakterija u našim crevima. Najčešći od njih su: stres, nepravilna ishrana, infekcije, putovanje, prekomerna konzumacija alkohola, izlaganje toksinima, kao i uzimanje antibiotika i drugih lekova.
Narušena mikroflora može izazvati različite tegobe, od probavnih smetnji do pada imuniteta. Nadutost, grčevi, slaba i neredovna probava i učestale infekcije samo su neki od simptoma.

Opada li broj dobrih* bakterija sa godinama života?

Kolonizacija creva dobrim* bakterijama počinje odmah po rođenju i na nju utiču način porođaja (prirodnim putem ili carskim rezom), način ishrane, nivo higijene i uzimanje lekova.

Broj dobrih* bakterija u probavnom sistemu opada sa starošću i dovodi do otežane probave koja se najčešće manifestuje simptomima poput zatvora, nadutosti ili dijareje.

Kako na mene deluju dobre* bakterije?

Dobrim* bakterijama nazivamo i kulture mikroorganizma koje se spolja unose u organizam, a u telu imaju delovanje poput dobrih* bakterija koje prirodno naseljavaju creva. Naseljavajući sluznicu creva pomažu sprečiti razmnožavanje štetnih bakterija, doprinose dobroj probavi i neutralizaciji mnogih toksina. Zato su dobre za metabolizam, ali i zdrav imunitet. Takođe, primećeni su i povoljni efekti dobrih* bakterija kod stresa, zatim na zdravlje kože, nivo holesterola u krvi, i osetljivost na različite alergene.

Za delotvornost dobrih* bakterija u obliku dodatka ishrani važno je koji soj primenjujemo i u kojoj količini. Iako je u crevu prisutno više od 500 bakterijskih vrsta, dominantni su rodovi Lactobacillus (u tankom crevu) i Bifidobacterium (u debelom crevu).

Kako odabrati najbolje dobre* bakterije?

Različiti sojevi dobrih* bakterija imaju različite prednosti. Odabrati pravi proizvod znači upoznati različite vrste dobrih* bakterija koje postoje i odabrati one koje su najbolje za Vas.

Svi proizvodi sa dobrim* bakterijama nisu jednaki. Kvalitetan proizvod treba zadovoljiti nekoliko važnih uslova: bakterije moraju biti žive, imati sposobnost preživljavanja prolaska kroz probavni sistem (želudac i žuč) i moraju uspešno povećati svoj broj u crevima.

Njihov rod, vrsta i soj moraju biti jasno definisani, a korisni efekti potvrđeni kliničkim studijama. Vrlo važno je i da su stabilne, tj. žive tokom čitavog roka trajanja.

Danas možemo birati između više dostupnih oblika: dobrih* bakterija u kapsulama pogodnih za odrasle osobe, u praškastom obliku praktičnom za davanje deci dodajući ih u hranu ili piće i popularnih čokoladnih oblika omiljenih deci, ali i odraslima. Kapsule, prah i čokolada jednako su dobri oblici potvrđene stabilnosti. Dobre* bakterije u tečnom obliku obično imaju lošiju stabilnost i kraći rok trajanja.

Na koje stvari trebamo obratiti pažnju kada kupujemo proizvode sa dobrim* bakterijama?

Kvalitet proizvođača je važan. Kupujte od proverenih proizvođača sa dobrom reputacijom.

Druga važna stvar su sojevi – istražite koji bredovi imaju sojeve koji zadovoljavaju vaše potrebe. Birajte sojeve koji su ispitani kliničkim ispitivanjima i čija je sigurnost ispitana i potvrđena. Dobre* bakterije su žive —i takve moraju ostati da bi delovale. Birajte dobre* bakterije koje imaju sposobnost preživljavanja, kako na polici tokom roka trajanja tako i u celom probavnom sistemu.

Treća stvar je njihov broj (CFU) – kupujte proizvode koji imaju barem 1 milijardu bakterija po dozi (CFU). Tačna doza obično se utvrđuje kliničkim studijama pa sledite preporuku proizvođača.

Koliko dugo i na koji način treba uzimati dobre* bakterije?

Najčešće za dobrim* bakterijama posežemo tek kad osetimo neke tegobe poput dijareje, zatvora, nadutosti ili tokom primene antibiotika. Tada je crevna mikroflora već narušena, šteta učinjena i  potrebno je neko vreme da se vrati u normalu. Zato je korisno održavati svoju mikrobiotu u ravnoteži, uzimajući svakodnevnu dozu dobrih* bakterija koje će čuvati našu probavu, imunitet i sveukupno zdravlje.

Dobre* bakterije ne uzimaju se sa vrućom hranom ili pićem niti se mešaju sa vrućim sastojcima. Kod istovremene primene antibiotika, dobre* bakterije se primenjuju najmanje 3 sata pre ili nakon uzimanja antibiotika.

Mogu li se dobre* bakterije uneti kroz svakodnevnu ishranu?

Fermentisane namirnice poput jogurta, kefira, sira i kiselog kupusa vredni su izvori dobrih* bakterija, ali često nemaju dokazani efekat. Preparati u obliku kapsula, praha ili čokolade dobar su izbor, jer za razliku od jogurta i mlečnih fermentisanih proizvoda, sadrže i puno veće doze aktivnih bakterija. Stabilnost, tj. delotvornost tokom čitavog roka trajanja takođe je značajno bolja u ovim oblicima.